طراحی داخلی به سبک ایرانی

طراحی داخلی به سبک ایرانی، یکی از زیباترین و جذاب‌ترین سبک‌های طراحی در دنیا می‌باشد که براساس پیشینه‌های تاریخی، جغرافیایی، اجتماعی و فرهنگی ایرانی شکل گرفته است. این سبک، در طول زمان و در دوره‌های مختلف با ویژگی‌های مختلفی ظهور یافته است و انعکاس دهنده‌ی فرهنگ، سنت، عقاید، سبک زندگی، اقلیم، معماری و آداب و رسوم ایرانیان می‌باشد. سبک ایرانی دارای ویژگی‌هایی مانند طراحی مناسب، محاسبات دقیق، فرم درست پوشش، رعایت مسائل فنی و علمی در ساختمان، ایوان‌های رفیع، ستون‌های بلند و تزیینات گوناگون می‌باشد که هر کدام در عین سادگی، معرف شکوه سبک ایرانی است.

سبک ایرانی نیز مانند سایر سبک‌ها، به دو دوره‌ی کلاسیک و سنتی و دوره‌ی مدرن قابل تفکیک است. دوره‌ی کلاسیک با تاریخچه‌ای بس ارزنده و دوره‌ای از معماری مدرن که همچنان به سمت فرهنگ ایرانی و ویژگی‌های فضایی معماری سنتی سوق می‌یابد. طراحی و چیدمان سبک ایرانی، بیشتر به سبک کلاسیک و سنتی گرایش دارد و در عین زیبایی، جلوه‌ای فاخر و باشکوه از خود را نمایان می‌کند. به نقل از داریوش شایگان، یکی از فلاسفه‌ی سرشناس فرهنگ، هویت ایرانی را چهل‌تکه و موزاییکی توصیف می‌کند. از این رو، سبک طراحی داخلی ایرانی نیز، می‌تواند تلفیقی باشد.

تلفیقی از حضور عناصر معماری سنتی ایرانی و طراحی مدرن امروزی که ایده‌های به کار رفته در سایر فرهنگ‌ها را بومی سازی کرده‌است. استفاده از فرش و قالیچه، پرده‌های مجلل، گچ بری‌ها و نورپردازی‌ها متاثر از فرهنگ ایرانی است. همچنین با وجود تغییرات زمان و دوره و سبک زندگی و انواع سلایق عمومی و سبک‌های طراحی داخلی موجود، اصول طراحی فضای ایرانی فراموش نشده و نه تنها اصالتش را از دست نمی‌دهد، بلکه به شکل جدیدی بازآفرینی می‌شود. در ادامه به بررسی مبلمان، پارچه و فرش، گیاهان، نورپردازی و رنگ در طراحی به سبک ایرانی می‌پردازیم.

مبلمان در طراحی داخلی به سبک ایرانی

با وجود انواع مبلمان در فضاهای نشیمن امروزی، نشستن بر روی زمین بخشی از اصالت فرهنگی ایرانیان است. به همین دلیل در گذشته، پشتی‌هایی ایرانی با طرح‌های سنتی و هنری در کنار دیوارها قرار می‌گرفت. این پشتی و تشکچه‌ها با حاشیه‌های قرمز سنتی و مراکز طرح‌دار تزیین شده و در فضاهای داخلی، می‌توان از آن‌ها برای ایجاد یک فضای دلنشین و سنتی و خاطره‌انگیز استفاده کرد. همچنین از این پشتی‌ها می‌توان برای تزیین و تکیه‌گاه تخت‌های گوشه حیاط استفاده کرد. همچنین مبلمان به کار رفته به صورت خاتم کاری و پر از تزیینات چوبی، پرده‌های سرمه دوزی شده، نقاشی‌های دیواری، شمعدونی و صندوقچه‌های بزرگ می‌باشد.

علاوه بر آن، از ظروف مسی می‌توان هم در تزیینات و هم پخت و پز استفاده کرد، زیرا این ظروف به خانه‌های ایرانی حس و حال قدیمی و دلنشینی می‌دهد. علاوه بر آن، می‌توان از انواع سبد و ظروف دست بافت که ساخته شده  از برگ درخت نخل است، برای چیدمان داخلی استفاده کرد. ظروف سرامیکی و سفالی تاریخچه‌ی طولانی در فرهنگ ایرانی دارد. از ظروف سفالی برای خنک نگه داشتن آب در کوزه‌ها استفاده می‌شد و طرفداران بسیاری داشت. از این ظروف برای چیدمان داخلی آشپزخانه، پذیرایی و یا سایر قسمت‌ها استفاده می‌شود.

طراحی داخلی پارچه و فرش در سبک ایرانی

در ایران، انواع مختلفی از پارچه‌های دست بافت در طرح و رنگ‌های خاص وجود دارد. مانند پته‌دوزی و پارچه‌های پشمی کرمان، پارچه‌های قلمکاری اصفهان و یا ترمه‌های ابریشمی یزد که حال و هوای سنتی به فضای شما می‌بخشد. از این پارچه‌ها به عنوان رومیزی، تزیینات دیواری و روکش مبلمان استفاده می‌شود.

علاوه بر آن، یکی از عناصر جدایی ناپذیر در چیدمان داخلی خانه‌های ایرانی، فرش است. فرش یکی از اصلی‌ترین نشانه‌های شناخت هنر و فرهنگ ایرانی می‌باشد که حتی در سایر کشورها نیز، مطرح است. اضافه کردن یک فرش یا قالیچه‌ی ایرانی، فضای داخلی محیط را متحول می‌کند و ارزش و زیبایی آن را چندین درجه افزایش می‌دهد. فرش‌ها و قالیچه‌های پررنگ سریعا به چشم می‌آیند و حتی اگر از رنگ گرم در بافت آن استفاده شده باشد، به راحتی به عنوان نقطه‌ی کانونی فضا محسوب می‌شود.

گیاهان و گلخانه در طراحی داخلی به سبک ایرانی

در خانه‌های قدیمی ایرانی، فضایی شبیه گلخانه، پر از گل‌های خوشبو و گیاهان طبیعی طراحی می‌شد که حس نشاط و آرامش را داخل فضا منتقل می‌کرد. این گلخانه‌ها معمولا دارای نورگیر سقفی بودند که امروزه به صورت‌های جدید و امروزی درون فضا‌ها قابل اجراست از انواع گل‌های سنبل، مریم، نرگس و داوودی و انواع گیاهان طبیعی و همچنین به کاربردن حوضچه کوچک آب، برای طراحی این فضاها می‌توان استفاده نمود.

نورپردازی در طراحی داخلی به سبک ایرانی

نور در معماری ایرانی، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. به همین دلیل، نورپردازی در فضاهای داخلی ایرانی غالبا طبیعی و از طریق پنجره‌ است. اکثر دیوار‌های خانه‌های قدیمی با پنجره‌های بزرگ ارسی پوشیده شده تا از نور طبیعی، بهترین استفاده شود. همچنین در خانه‌های امروزی می‌توان از پنجره‌های بزرگ و سرتاسری استفاده کرد تا نور به فضای داخلی وارد و به آن جلوه‌ی دوچندان ببخشد. در طراحی داخلی خانه‌های ایرانی می‌توان، از انواع نورگیرهای سقفی و شیشه‌های رنگی استفاده کرد تا جذابیت ورود نور به فضا بیشتر شود. علاوه بر آن، می‌توان از انواع لوستر، هالوژن، آباژور، نور‌های سقفی و لامپ به عنوان جایگزینی برای نور طبیعی بهره برد.

رنگ در سبک ایرانی

پالت رنگی در طراحی داخلی به سبک ایرانی به دلیل هماهنگی با سقف و دیوار‌ها، غالبا خنثی و طبیعی است. استفاده از رنگ‌های خنثی در سقف و دیوار‌ها، باعث می‌شود که مبلمان و وسایل تزیینی به عنوان نقاط کانونی در فضا به شمار آیند. علاوه بر آن، از رنگ‌های قرمز، زرشکی، آبی فیروزه‌ای، سبز یشمی، کرم، طلایی و قهوه‌ای و هفت گروه رنگ ایرانی به خصوص در مبلمان و وسایل تزیینی استفاده می‌شود.

سخن آخر

سبک ایرانی، سبکی بیانگر اعتقادات، سنت، فرهنگ و آداب و رسوم، اقلیم و معماری ایرانی است. به دلیل گستردگی این سبک، گاها به صورت تلفیقی در طراحی داخلی به کار می‌رود. در این سبک، از تناسبات دقیق فضا، رنگ و طرح‌های ایرانی، انواع پارچه و قالی، رنگ‌های خنثی و نور طبیعی بهره گرفته می‌شود و حال و هوای سنتی در عین حال مدرن را شکل می‌دهد.

گردآورنده: سحر تاجمیرریاحی