طراحی داخلی به سبک آرت نوو

جنبش آرت نوو یکی از تاثیرگذارترین سبک‌های طراحی است که از اواخر قرن نوزدهم تا اوایل قرن بیستم شکل گرفت. طراحی داخلی به سبک آرت نوو یک نوع هنر دکوراتیو است که علیه فرهنگ تاریخ گرای حاکم بر سده نوزدهم به وجود آمد. این سبک، هنر گذر از مرحله‌ی تولید دستی قرن نوزدهم به مرحله‌ی ماشینی و مدرنیسم قرن جدید است که برای اولین بار در پاریس و سپس در لندن شایع شد. سبک آرت نوو احیاگر سبک تزیینی باروک می‌باشد که هدف آن نمایش ارزش‌های تزیینی خطوط منحنی است. این سبک با تاثیر از اشکال گیاهان و گرایش به خطوط مواج و منحنی، ابتدا در هنرهای تزیینی و سپس در هنرهای دیگر به وجود آمد. این سبک تمامی جنبه‌های هنری طراحی مثل نقاشی، گرافیک، پیکرتراشی، طراحی داخلی و معماری را دربرگرفت.

در این سبک هنرمند با الگو گرفتن از طبیعت، محیط زندگی را با عناصر طبیعی و نظریه های مدرن ترکیب می‌کند. بنابراین به جای تقلید از گذشته و برگشت به الگوها و روش‌های پیشین، حجم و فرم‌های جدید ابداع می‌شود. در سبک آرت نوو، بیشتر اشیا به شکل ارگانیک استفاده می‌شوند. همچنین به کار بردن خطوط منحنی و اشیا دست ساز با نقش و نگار گیاهان نیز مرسوم است. معماران این سبک از مصالح مدرن مثل آهن و چدن و بتن استفاده می‌کردند. در ادامه به بررسی اصول فکری پیروان نهضت آرت نوو، ویژگی‌ها، تزیینات، مصالح، مبلمان، رنگ و نورپردازی در این سبک می‌پردازیم.

اصول فکری پیروان نهضت آرت نوو

1. انتقاد شدید از اشیا و مکتب‌های تقلیدی
2. جدایی از گذشته
3. ابداع فرم‌های جدید
4. هنر مناسب زمان
5. استفاده از تولیدات مدرن مانند فلز برای اسکلت ساختمان و تزیینات
6. استفاده از تزیینات و فرم‌های طبیعی و احساس برانگیز

ویژگی‌های سبک آرت نوو

1. الگو گرفتن از طبیعت و عناصر طبیعی
2. بهره گیری از خطوط سینوسی و مارپیچی گیاهان و طبیعی و همچنین خطوط منحنی در فرم‌های هندسی
3. شلوغی، تزیینی بودن، شکل‌های مسطح و به کار بردن خطوط مارپیچ برای القای احساسات قوی
4. طراحی اغلب فضاها به صورت پلان باز و جداسازی مناطق مختلف به وسیله‌ی پارتیشن
5. ایجاد حس حرکت
6. استفاده از آهن به عنوان یک ماده اساسی برای تزیینات طبیعت گرایانه
7. اغراق در خطوط عمودی
8. عدم تقارن در طرح
9. نشان دادن ستون‌ها به شکل کاملا آشکار به شکل ساقه‌ها و شاخه‌های گیاهان پیچ در پیچ
10. استفاده از تزیینات در تمام اجزای ساختمان از جمله کف، سقف، دیوارها، نرده، پله، ستون و سرستون، دستگیره و لوستر و غیره

تزیینات در سبک آرت نوو

تزیینات در فضاهای داخلی این سبک، از فرم‌های طبیعی و خطوط روان و سیال الهام گرفته است و تقریبا هر کدام از جزییات داخلی آرت نوو مانند در، پنجره و مبلمان دارای خطوط منحنی هستند. هنرمندان در این سبک از گل‌ها و جانداران به عنوان عناصر تزیینی استفاده کرده و فرم‌ها و اشکال طبیعی را از آن‌ها استخراج می‌کنند. همچنین تزیینات نقاشی شده بر سقف و کف و دیوارها بر معماری گیاهی و بسیار پر تحرک تاکید می‌کنند. برای شاخص کردن دیوار در این سبک علاوه بر تزیینات، از کاغذ دیواری با رنگ‌های برجسته یا ملایم و دارای الگو‌های ریتمیک مخصوص این سبک استفاده می‌شود.

مصالح در سبک آرت نوو

معماران در این سبک از مصالح نوین مانند فلز، بتن و چدن استفاده می‌کنند. از فلز در کارهای تزیینی با خطوط منحنی و ارگانیک و نامتقارن مانند طاقچه‌های دیواری، نرده‌ها، ستون و سرستون‌ها و سایر جزییات استفاده می‌شود. همچنین استفاده از فرفوژه در تزیینات داخلی این سبک مانند نرده‌ها و میله‌ها بسیار شاخص می‌باشد.

در این سبک از عناصر چوبی بسیار دیده می‌شود. از چوب به عنوان کفپوش، پوشش سقف، اطراف پنجره و در‌ها استفاده می‌شود. همچنین انواع کاشی‌های قالب گیری شده با موتیف‌های آرت نوو در طراحی داخلی فضاها به کار می‌رود. شیشه‌های رنگی یا ویترای در ترکیب با خطوط منحنی پنجره‌ها و آباژورها به فضاهای داخلی در این سبک، جذابیت خاصی القا می‌نماید.

مبلمان در سبک آرت نوو

مبلمان در سبک آرت نوو از جنس چوب و دارای کنده کاری‌های پیچیده با خطوط موج دار و موتیف‌های الهام گرفته از طبیعت می‌باشند. مبلمان سبک آرت نوو اغلب هیچ خط مستقیمی ندارند. پشتی صندلی و پایه‌های میز به سمت بیرون انحنا داده شده و اغلب با تزیینات برجسته پوشیده می‌شوند.

منسوجات و پارچه‌های اصیل در سبک آرت نوو دارای نقش و نگار گل‌ها و شاخه‌های انگور در طراحی چاپی و بافتی می‌باشد. همچنین در طراحی داخلی این سبک، از انواع قالیچه‌، روکش‌ها و پرده‌ها در رنگ‌های تیره و روشن استفاده می‌شود. استفاده از تابلوهای تزیینی درست شده با چوب و صدف، شیشه‌های رنگی و تزیینات مجلل از ویژگی‌های سبک آرت نوو می‌باشد.

رنگ در سبک آرت نوو

در سبک آرت نوو از طیف رنگی آرام و نرم استفاده می‌شود. پالت رنگی آن شامل رنگ‌های کرمی، شنی، مرواریدی، هلویی، سبز زیتونی، قهوه‌ای، خردلی، یاسی و بنفش می‌باشد. رنگ‌های ملایم در این سبک، نرمی خطوط را منتقل کرده و فضاهای داخلی را بزرگ‌تر و بازتر نشان می‌دهند. رنگ‌های زرد و قرمز و ارغوانی نیز در فضای خنثی آرت نوو کمی جنب و جوش اضافه می‌کنند.

نورپردازی در سبک آرت نوو

نورپردازی در سبک آرت نوو به وسیله‌ی چراغ‌های آویز با شیشه‌های رنگی، فانوس‌های با شیشه‌های سرب دار و انواع آباژور با الگوهای پر جزییات و ارگانیک انجام می‌شود. همچنین در طراحی داخلی از انواع چراغ‌های دیواری، آویزها، لوسترها و آباژورهای رومیزی استفاده می‌شود. در واقع نورپردازی در این سبک از ترکیب روشنایی‌های کاربردی و تزیینی در کنار هم می‌باشد.

سخن آخر

سبک آرت نوو سبکی موردعلاقه دوست داران طبیعت است. در این سبک با الهام گرفتن از طبیعت و خطوط منحنی و نرم و سیال، فضاهای داخلی طراحی می‌شوند. نقوش زیبا، الگوهای هندسی، استفاده از فلز و فرفوژه در تزیینات و به کارگیری پالت رنگی ملایم از جمله ویژگی‌های شاخص این سبک می‌باشد. این سبک، سبکی بسیار لوکس و زیبا به شمار می‌آید که با توجه به نظر طراح معمار و کارفرما برای فضاهای داخلی مورد استفاده است.

گردآورنده: سحر تاجمیرریاحی