طراحی داخلی به سبک آرت دکو

سبک آرت دکو، سبکی مجلل در هنرهای دکوراتیو، مد، جواهرات، مبلمان و طراحی داخلی است که در بین سال‌های دو جنگ جهانی (دهه ۱۹۲۰-۱۹۳۰) به وجود آمد. این سبک پس از فراز و فرودهای بسیار، در آثار معماران و طراحان پست مدرن به یاد آورده شد. آرت دکو در شمار هنر سبک تجملی و بین المللی تزیینی می‌باشد. در این سبک نقش مایه‌های ارگانیک سنتی با طرح‌ها و تولید ماشینی که دستاورد این دوره تاریخی است، ترکیب شده و نتیجه‌ی آن سبکی با رنگ‌های قوی و غنی، فرم‌های هندسی و تزیینات مبالغه آمیز می‌باشد.

این سبک تا حد زیادی تحت تاثیر صنعتی شدن در این دوره است که نشانگر تجملات، شکوه، کثرت گرایی و قدرت در بستر اجتماعی می‌باشد. بدین ترتیب، زیبایی شناسی سبک آرت دکو بر تضاد رنگ‌ها، بافت‌ها و جنس‌ها بنا شده است و به دلیل تولید انبوه و صنعتی، صنعتگران نیز به اندازه هنرمندان در این سبک دخیل هستند. در ادامه به بررسی فرم و اشکال هندسی، مصالح، مبلمان، رنگ و نورپردازی در سبک آرت دکو می‌پردازیم.

فرم و اشکال هندسی در طراحی داخلی به سبک آرت دکو

یکی از اصلی ترین ویژگی‌های سبک آرت دکو، استفاده و تاکید بر الگوی هندسی است. فرم در سبک آرت دکو برگرفته از نقش مایه‌های سبک هنر نوین است که از طبیعت، گل و گیاه، صدف و نرم تنان و غیره الهام گرفته شده است. این فرم‌های طبیعی در سبک آرت دکو، گوشه‌های شکسته و هندسی پیدا می‌کنند و گاهی از فرم‌های منحنی نیز استفاده می‌شود. همچنین در این سبک بیشتر تقارن دیده می‌شود و فرم‌های صاف و شکسته بیشتر از فرم‎‌های منحنی به کار می‌روند. درواقع این فرم‌ها برخاسته از تولیدات انبوه ماشینی و مواد اولیه جدید و مختص این دوره هستند.

نقوش و اشکال هندسی در این سبک، از ساده تا نقش‌های پر پیچ و تاب در کنار فرم‌های سلطنتی و مجلل قوس و پیکان و مشعل (موتیف‌های نوکلاسیک قرن هجدهم)، طرح‌های تجریدی آفریقایی، اهرام پله‌ای مایاها و موتیف‌های مصری لوتوس و سرگین غلتان تشکیل شده است. از این الگو‌های هندسی در طرح پارچه‌ها، دیوار و کف فضاهای داخلی استفاده می‌شود و با مشخص کردن یک الگو و تکرار کردن آن در اندازه‌های متفاوت به فضای مورد نظر جلوه می‌بخشد.

مصالح در سبک آرت دکو

در سبک آرت دکو از انواع مواد و مصالح بومی، کلاسیک یا مدرن استفاده می‌شود و طراحان خود را در انتخاب محدود نمی‌کنند. مواد گرانبها و عجیب و غریب وارداتی از مستعمرات آفریقایی و آسیایی مانند آبنوس، ابریشم‌های خاص، عاج، صدف‌های مروارید ساز و پوست حیوانات در کنار اختراعات جدید مانند سنگ‌های مصنوعی و کفپوش‌های پلاستیکی استفاده می‌شدند.

در نماسازی این سبک از فولاد، آلومینیوم، سنگ‌های گران قیمت، کاشی‌های لعابدار و انواع پوشش متناسب با فضا استفاده می‌شود. در طراحی داخلی فضاها، انواع وسایل تجملی به کار می‌رود. پارچه ابریشمی سوزن دوزی یا کاشی‌های لعابدار طلایی و مشکی برای پوشش دیوارها، به فضا جلوه‌ای دوچندان می‌بخشند. همچنین در نمونه طرح‌های کاغذ دیواری از انواع نقوش الهام گرفته از طبیعت و نقوش هندسی استفاده می‌شود. به دلیل سنگین و پرکار بودن طرح‌ها در سبک آرت دکو، می‌توان از تعداد محدود و مشخصی پانل کاغذدیواری بر روی دیوارها استفاده کرد.

برای پوشش کف از پارکت‌های پولیش خورده و یا از کفپوش‌های لمینت با طرح‌ها و اشکال هندسی و انتزاعی استفاده می‌شود. از دیگر پوشاننده‌های کف پرطرفدار در این دوره، کاشی‌های سفید و سیاه و یا ترکیب سفید با رنگی دیگر بوده که با ایجاد بافت هندسی، جلوه دکوراتیو مورد توجهی به فضا می‌بخشد. از این بافت‌ها در سقف نیز استفاده می‌شود. همچنین از انواع پروفیل‌های گرد از فولاد ضد زنگ و چوب‌های گران قیمت کنده کاری شده و لاک الکل خورده استفاده می‌شود.

مبلمان در سبک آرت دکو

مبلمان در سبک آرت دکو دارای خطوط منحنی و طراحی شیک و ظریف می‌باشد. از انواع مبلمان چوبی از جنس چوب بلسان بنفش، گردو، افرا و ساج و مبلمان فلزی از جنس کروم و استنلس استیل در چیدمان داخلی استفاده می‌شود. مبلمان با طرح گلدار در این سبک جایگاهی ندارد و مبلمان سبک آرت دکو معمولا دارای پارچه های تک رنگ خنثی از جنس چرم، جیر و موهر با الگوهای هندسی هستند.

آینه از لوازمی است که در این سبک بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد و ارتباط جالبی بین دیوارهای منقوش و ساده در فضا ایجاد می‌کند. همچنین می‌توان از قالی یا جاجیمی نفیس با طرح‌های هندسی ساده برای پوشش کف استفاده نمود به صورتی که قالی به مرکز توجه فضا تبدیل نشود. یکی دیگر از مشخصه‌های این سبک استفاده از شومینه‌هایی از جنس فلز و یا سنگ مرمر می‌باشد.

رنگ در سبک آرت دکو

پالت رنگی در سبک آرت دکو، بسته به نوع فضا و نظر کارفرما و طراح بسیار متنوع می‌باشد. رنگ‌های پرمایه و درخشان که با نورپردازی، درخشندگی و تاثیرات دراماتیک فضا را بیشتر می‌کند. رنگ در فضاهایی که ویژگی مدرن در آن غالب است، به مایه‌های ملایم و ساده تبدیل می‌شود. از رنگ‌های مشکی، نقره‌ای، زرد، قرمز، بژ، صدفی و ترکیبات رنگ سبز در این سبک استفاده می‌شود.

نورپردازی در سبک آرت دکو

سبک آرت دکو تقریبا بر تمامی اشکال روشنایی و نورپردازی تاثیر گذاشت. طراحان صنعتی چراغ‌های رومیزی، روشنایی‌های زمینی مانند انواع آباژور، لوسترها و چراغ‌های دیواری با فرم‌های ساده و زیبا تولید می‌کردند. سایه بان‌های رو به بالا در لامپ‌های زمینی، روشنایی غیر مستقیم و زیبایی را روی سقف ایجاد کرده و دیوارهای شیشه‌ای با پرده‌های کرکره‌ای و ریلی که امکان کنترل نور فضای داخل را از تاریکی محض تا روشنایی کامل طبیعت بیرون ممکن می‌سازند.

سخن آخر

سبک آرت دکو یکی از برجسته ترین و پرطرفدارترین سبک‌های طراحی داخلی است که در عرصه‌های مختلف مانند طراحی، ادبیات، مد و لباس و معماری نفوذ کرده است. استفاده از فرم و اشکال هندسی، رنگ‌های جسورانه و مبلمان لوکس از ویژگی‌های این سبک می‌باشد. نکته‌ی قابل توجه در انتخاب این سبک برای طراحی داخلی، تعیین مقدار بودجه مالی است چرا که این سبک جز سبک‌های لوکس به شمار می‌آید.

گردآورنده: سحر تاجمیرریاحی