در طول تاریخ، سبکها و مدلهای طراحی گوناگونی در جهان عرضه شده است. شناخت انواع سبک در طراحی داخلی، سبب فهمیدن نوع نگرش متفاوت هر یک از آنها به رنگ، نور، فرم و نوع مبلمان و چیدمان در فضا میشود. آشنایی با جزییات هر سبک، به انتخاب درست و نحوهی اجرای معماری داخلی کمک میکند. یکی از زیباترین و شیکترین انواع طراحی داخلی در آسیای شرقی، سبک چینی میباشد که انرژی مثبت و سرزندگی زیادی به فضاهای داخلی میبخشد.
طراحی داخلی به سبک چینی مانند هنر آن، از گستردگی و تنوع بسیاری برخوردار است. چینیها در طراحی داخلی خود از سه اصل سادگی، انرژی و طبیعت تبعیت میکنند. محور اصلی سبک چینی، نگاهی فلسفه وارانه به محیط پیرامون و همه چیز موجود در آن است. معماری چین به شدت طبیعت گرا است و دنبال پیوند و وحدت با طبیعت است. بنابراین طراحی باید در جهت سازماندهی میان فضای بیرون و درون خانه باشد. در ادامه به بررسی الگوی طراحی، مصالح، تزیینات، مبلمان، اصول فنگشویی، رنگ و نماد میپردازیم.
در مناطق شمال و شرق چین، حیاط در وسط قرار دارد و بامهای این خانهها شیب دار هستند. اتاقها در چهار طرف حیاط چیده شده اند و به وسیلهی راهرو به یک دیگر متصل میشود. در این الگوی خانه معمولا، دارای دو بخش عقب و جلو است که بخش جلو مربوط به بخش خدماتی است. دروازه اصلی ورود به حیاط در داخل، توسط دیواری حفاظت میشود، به طوری که حیاط از داخل خانه از نظر پنهان است. تالار میانی محل انجام تشریفات خانوادگی و پذیرایی از مهمانان است. تالار اصلی زیر یک بام شیب دار با قرنیزهای برآمده ساخته شده است که در آن یک شبکهی نگه دارنده و ستونهای چوبی، قرارگرفته است.
نوع دیگر خانههای چینی، دارای الگوی دایره یا مستطیل شکل بودند که بین قرنهای ۱۲ تا ۲۰ میلادی ساخته شده اند. این خانههای گلی ۵ طبقه بودند و از استحکام و توانایی تدافعی زیادی برخوردار بودند و ظرفیت خانواری بالایی داشتند. این خانهها در فصل تابستان هوایی خنک و در زمستان هوایی گرم داشتند.
اتاق خواب سنتی به سبک چینی، پاراوانی با روکش کاغذ دیواری شینوآزری است که ترکیبی ساده از هنر چین میباشد. کفپوش ها در سبک چینی از نوع چوب مانند پارکت، لمینت و چوب های بامبو که تضمین کننده گردش درست و مناسب انرژی در فضاست. علاوه بر آن، از کاشی و سنگ های بزرگ در رنگ های تیره و روشن استفاده می شود.
به عنوان یک اصل در سبک چینی، دیوارها باید دارای تابلوهای نقاشی و یا گچ کاری باشند. از آنجایی که مخترع کاغذدیواری، چینیها هستند، از آن نیز میتوان استفاده کرد. در طرح های کاغذ دیواری و تابلوهای نقاشی میتوان از درختان، گیاهان گلدار، پرندگان، کوه ها و غیره استفاده کرد هر کدام از این طرح ها دارای معنا و سمبول خاصی هستند. در این سبک از فرشها و قالیچههای کوچک استفاده میشود. اتاق ناهارخوری، بزرگ و دیوار آن پوشیده از دیوارپوشی به سبک شینوآزری است.
برای طراحی سقفها از نورپردازی های مختلف در چند لول استفاده میشود، به صورتی که شکل و احجام سقف به درستی دیده شود. همچنین عناصر مختلف تزیینی مانند چوب در طراحی سقف مورد استفاده قرار میگیرد.
در چين به دليل شرايط آب و هوايی مرطوب، از مصالحی مانند سنگ و آجر برای ساخت بناها استفاده نمیشد بلکه چوب، مهم ترين مصالح معماري به شمار می آمد. چينیها معابد بودايی، كاخها و خانهها را به صورت يک تا چند طبقه و اغلب با چوب و با سقف شيروانی از جنس سفال می ساختند كه شكل کلی آنها مشابه بوده است .
از آنجایی که خوشنویسی و نقاشی از باشکوه ترین هنرهای چینی به شمار میرود، در بسیاری از طراحی های داخلی مانند دیوارها، پارتیشنهای داخلی، مبلمان و دکورها استفاده میشوند. هنرمندان برروی ظروف و دیوارها، منظره، نوشته، اژدها، انواع جانوران و موجودات اساطیری و آیینی را نقاشی میکنند.
همچنین چینیها به دلیل هنر مجسمه سازی، در ساخت سفال به ویژه سفالهای لعاب دار بسیار توانا هستند. نخستین ظروف سفالی منقوش که دارای نقشهای هندسی هستند، در هزارۀ پنجم پیش از میلاد در دورۀ نوسنگی، ظاهر میشوند. عالیترین ظروف سفالی چین، ظروف موسوم به چینی هستند که در طراحی و چیدمان داخلی از آنها استفاده میشود. علاوه بر این، چینیهای موسوم به آبی و سفید و ساخت اشیای فلزی در چین بسیار معروف میباشد.
کمدهای چوبی لاکی با رنگهای اغلب به رنگ قرمز و مشکی و قهوه ای تیره با دستگیرههای طلایی و انواع حکاکی و نقاشی معمولا در فضاهای نشیمن استفاده میشوند. کابینتهای آشپزخانه معمولا در طرحهای شبکه ای و به رنگ چوب هستند که در گذشته این طرحهای شبکه ای، به گذاشتن غذا و خروج بخار و امکان جریان هوا از شبکهها کمک میکردند. این طرحها اغلب دارای حکاکیهای زیبایی همراه با موتیفهای چینی هستند. همچنین از این طرحها به صورت مشبک کاری، در قابها و چارچوبهای چوبی استفاده میشود که نقش دیوار و تقسیم فضا را ایفا میکنند.
همچنین نوعی از تخت خواب در چین توسط ریلها و پانلهایی با حکّاکی و نقاشی از موتیفهای چینی از سه طرف احاطه شده است که خاصیت چند عملکردی دارد.در طول روز برای نشستن و مطالعه و در شب برای خوابیدن کاربرد دارد. نوعی از تخت خواب برای والدین نیز به شکل اتاقکی چوبی و با حکّاکی و نقاشیهای پرکار وجود دارد.
مصالح اصلی در سبک چینی، مانند بامبوهای ضخیم و قوی قابلیت کشسانی دارند. در ساخت مبلمان، اساتید این حرفه از تکنیکهای پیچیده چند لایه به عنوان یک عنصر اصلی در تزیینات مبلمان استفاده میکنند. شکل و هندسهی مبلمان متشکل از تعداد زیادی خطوط مستقیم است که به ندرت شکلهای پیچیدهای را به وجود میآورند. حکاکی بر روی رنگهای سیاه، امروزه بهترین روش برای تزیینات است.
این اصول يک فلسفه و فن باستانی در چين است که از آن در طراحی داخلی و چيدمان صحیح در ساختمانها استفاده می شود. فنگ شويی هنر و علم زندگی متعادل و هماهنگ بين انسان و طبيعت پيرامون اوست و به اعتقاد چینیها بهترین اثر را بر سلامتی، شادی، موفقیت، هماهنگی و به طور کلی انرژی مثبت دارد. عناصر مهم در فنگ شويی، آب، خاک، باد، آتش و فلز میباشد. در اصول فنگ شویی به چوب بسيار بها داده شده است و به عنوان عنصر ثروت از آن ياد می شود.
مهم ترين اصل فنگ شويی پرهيز از انباشتگی و بی نظمی است. در واقع طراحی به سبک چینی، سبک و خلوت میباشد. در اين سبک تاريكی، بی نظمی، گرد و خاك و رطوبت نيز باعث توقف جريان انرژي می شوند. در طراحی و ساخت خانهها از راهروهاي باريک و بلند اجتناب میشود. اتاقها در یک خط مستقیم قرار نمیگیرند. همچنین اين عقيده وجود دارد كه در آپارتمانها و خانههايی كه داراي گوشه ها و زواياي تيز هستند، جريان انرژي مخدوش میشود که در معماری از آن به عنوان پرتی فضا یاد میشود.
یکی دیگر از اصول، دقت در رنگ محيط اطراف است. رنگهاي اصلی كاربردي در سبک چینی، مشكی، طلایی، زرد و قرمز است. رنگ قرمز یکی از مهمترین مشخصههای این سبک در طراحی داخلی میباشد که به ويژه براي اتاق نشيمن از جايگاه ويژه اي برخوردار است، زيرا رنگ قرمز در فرهنگ چينی نماد خوشبختی و موفقيتهاي بزرگ است. همچنین رنگهاي زرد و سبز نيز از رنگ هاي مهم و پركاربرد در فرهنگ چين و طراحی داخلی آن به شمار میروند.
از نمادهای مهم فرهنگ چینی، نماد یین و یانگ که نشان دهندة قطب هاي مختلف و تضادهاي جهان و مكمل میباشد و هر دو برای تعادل جهان لازم است. مانند شب و روز يا زمستان و تابستان که بخشی از چرخۀ هستی هستند. وقتی تعادل بين یین و یانگ برقرار باشد، تعادل و احساس خوبی به وجود می آيد. این دیدگاه سبب ايجاد تعادل در كليت فضاهاي خارجی و داخلی چين شده است و سعی شده در رنگ و عناصر و اجزا اين تعادل و وحدت ايجاد شود.
از ديگر نمادهاي مهم چين می توان به اژدها، ببر، ماهی، درخت كاج، درخت هلو، درخت خرمالو، بامبو، پل، چتر، بادبزن، فلوت، ناقوس، عود، آينه و غيره اشاره كرد.
سبک چینی با توجه به ویژگیهای به خصوص خود، در سراسر دنیا علاقهمندانی پیدا کرده است. سبک چینی به سادگی و ارتباط با طبیعت شناخته میشود و میتوان از آن، استفادههای زیادی در طراحی داخلی و بخشهای مختلف خانه همچون هال و پذیرایی و اتاق خوابها کرد. این سبک برای کسانی که دنبال آرامش و فضایی سنتی و شگفت انگیز هستند، بسیار مناسب است.
گردآورنده: سحر تاجمیرریاحی