طراحی پلان معماری مسکونی با ابعاد ۱۰*۱۸

پلان ساختمان: اصول طراحی و اهمیت آن در معماری

پلان ساختمان یکی از مهم‌ترین عناصر در طراحی معماری است که به عنوان نقشه‌ای کلی از فضاها، عملکردها و ارتباطات بین اجزای مختلف یک بنا عمل می‌کند. پلان، به عنوان نقشه‌ای دوبعدی، نمایی کلی از چگونگی سازماندهی فضاها، ارتباطات بین آن‌ها و نحوه استفاده از هر بخش را ارائه می‌دهد. طراحی پلان معماری نه تنها به لحاظ زیبایی‌شناسی اهمیت دارد، بلکه باید به نیازهای عملی و عملکردی کاربران نیز پاسخ دهد. در این مقاله به بررسی اصول طراحی پلان ساختمان از جمله پلان مسکونی و همچنین نقشه‌ی معماری به ابعاد ۱۰ در ۱۸ متر می‌پردازیم:

اصول طراحی پلان ساختمان

1. تحلیل نیازها: قبل از شروع به طراحی، باید نیازهای کاربران و کاربری ساختمان به دقت بررسی شود. این شامل تعداد اتاق‌ها، نوع فضاها (مانند اداری، مسکونی یا تجاری) و نیازهای خاص هر فضا است.
2. تناسب و مقیاس: پلان باید دارای تناسب مناسب بین فضاها باشد. ابعاد و مقیاس فضاها باید به گونه‌ای طراحی شوند که راحتی و کارایی را فراهم کنند.
3. جریان فضایی: طراحی پلان باید به گونه‌ای باشد که جریان حرکت در داخل ساختمان را تسهیل کند. این شامل ورودی‌ها، خروجی‌ها و ارتباطات بین فضاها است.
4. نور و تهویه: پلان باید به گونه‌ای طراحی شود که نور طبیعی و تهویه مناسب در فضاها فراهم شود. این امر به کیفیت زندگی کاربران کمک می‌کند.
5. انعطاف‌پذیری: پلان باید قابلیت تغییر و انعطاف را داشته باشد تا در آینده بتواند نیازهای جدید کاربران را پاسخگو باشد.
6. رعایت اصول ایمنی: طراحی پلان باید به اصول ایمنی و دسترسی برای تمامی کاربران، از جمله افراد دارای ناتوانی توجه کند.

در نهایت، پلان ساختمان نه تنها یک ابزار طراحی است بلکه تأثیر عمیقی بر نحوه زندگی و کار کاربران دارد. طراحی دقیق و اصولی آن می‌تواند به ایجاد فضاهای زیبا و کارآمد منجر شود.

در این قسمت به بررسی طراحی یک پلان با ابعاد ۱۰*۲۰ میپردازیم:

ابتدا برای شروع موقعیت زمین را به درستی بررسی می‌نماییم. پلاک موردنظر را از لحاظ جهت شمال، همسایگی‌ها، دسترسی و ابعاد و اندازه بررسی می‌نماییم.

میزان ساخت هر پلاک در استان‌های مختلف متفاوت است. به عنوان مثال طراحی پلان در اصفهان بر مبنای ۶۰%+۱٫۲۰می‌باشد اما طراحی پلان در تهران بر اساس ۶۰%+۲متر است. این پلاک با شرط رضایت همسایگی، دارای ۸۰% ساخت به صورت کامل می‌باشد.

بعد از مشخص کردن مقدار قابل ساخت در پلاک، ورودی‌ پیاده و سواره را در نظر میگیریم. برای این کار باید حتما به گذرها و خیابان‌ها در هر ضلع پلاک توجه کرده و براساس ضوابط مربوطه دسترسی را تعبیه نماییم.

تاثیرگذارترین بخش طراحی پلان، جانمایی صحیح دستگاه پله و آسانسور می‌باشد که به تعداد هر واحد در طبقات و جانمایی ماشین‌ها بستگی دارد. همچنین قرارگیری دستگاه پله و آسانسور نباید از ورود نور طبیعی روز جلوگیری کند. تمامی مشخصات از جمله ارتفاع، طول و عرض آن می‌بایست طبق استانداردها در نظر گرفته شود.

در این پلان، واحد همکف شامل دو پارکینگ، دو انباری، یک سالن مکمل، محل قرارگیری دوچرخه و فضای سبز می‌باشد.

پس از طراحی پلان زیرزمین و همکف و جانمایی ماشین‌ها، انبار، دستگاه پله و آسانسور، با توجه به ضوابط طراحی طبقات بالاتر بنا بر خواسته‌ی افراد ساکن صورت می‌گیرد. هر منزل مسکونی بسته به نظر و نیاز‌های کارفرما، دارای تعدادی فضاهای اصلی مثل اتاق خواب‌ها، سرویس بهداشتی و آشپزخانه و تعدادی فضاهای فرعی مثل لاندری، پنتری، اتاق خواب مستر، اتاق کار یا کودک می‌باشد که البته متراژ واحد در طراحی این فضاهای سری دوم بسیار تاثیرگذار است.

در ادامه برای این پلاک دو طرح پلان تیپ طبقات صورت گرفته است:

در طرح شماره ۱، پلان دارای سرویس بهداشتی، حمام، دو اتاق خواب، آشپزخانه، سالن و TV Room می‌باشد.

فضای خصوصی که شامل اتاق خواب‌ها، سرویس بهداشتی و حمام است از فضای نیمه خصوصی آشپزخانه، سالن و TV Room جدا شده است. به صورتی که اتاق خواب ها در ضلع شمالی قرار گرفته و نور آن‌ها به وسیله‌ی نورگیر تامین می‌شود. آشپزخانه بزرگ، در امتداد سالن و نزدیک ورودی قرار دارد و یکپارچگی فضا حفظ شده است. سالن حدود یک سوم فضای کلی پلان را شامل شده و تراس در قسمت جنوبی طرح قرار گرفته و سالن را از نور طبیعی بهره مند می‌سازد.

در طرح شماره ۲، پلان دارای سرویس بهداشتی، حمام، سه اتاق خواب، آشپزخانه، سالن و TV Room می‌باشد.

در این طرح نیز فضای خصوصی که شامل اتاق خواب‌ها، سرویس بهداشتی و حمام است از فضای نیمه خصوصی آشپزخانه، سالن و TV Room جدا شده است. به صورتی که اتاق خواب ها در ضلع شمالی قرار گرفته و نور آن‌ها به وسیله‌ی نورگیر تامین می‌شود. آشپزخانه در امتداد سالن و نزدیک ورودی قرار دارد و یکپارچگی فضا حفظ شده است. سالن حدود یک سوم فضای کلی پلان را شامل شده و تراس در قسمت جنوبی طرح قرار گرفته و سالن را از نور طبیعی بهره مند می‌سازد.

بهترین نقشه‌ی ساختمان زمانی به دست می‌آید که طراح معمار با در نظر گرفتن ضوابط و مقررات مربوطه، فضایی امن و راحت را برای کاربر فراهم نماید.

طراح و گردآورنده: سحر تاجمیرریاحی