طراحی نما به سبک نئوکلاسیک

طراحی نما یکی از مهم‌ترین جنبه‌های معماری است که تأثیر عمیقی بر زیبایی و عملکرد ساختمان دارد. در میان سبک‌های مختلف معماری، سبک نئوکلاسیک به عنوان یکی از برجسته‌ترین و تأثیرگذارترین سبک‌ها شناخته می‌شود. این سبک که در اواخر قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم در اروپا ظهور کرد، به دنبال احیای زیبایی‌شناسی کلاسیک یونان و روم باستان بود. سبک نئوکلاسیک حد واسطه‌ی بین سبک کلاسیک و مدرن است که سادگی و بی‌آلایشی نمای مدرن را در تلفیق با شکوه و عظمت المان‌های نمای کلاسیک به کار می‌برد. در این مقاله به بررسی ویژگی‌ها، عناصر و تأثیرات طراحی نما به سبک نئوکلاسیک خواهیم پرداخت.

تاریخچه و زمینه‌سازی سبک نئوکلاسیک

سبک نئوکلاسیک به عنوان پاسخی به باروک و روکوکو به وجود آمد. در این دوران، معماران و هنرمندان به دنبال سادگی، تعادل و هماهنگی بودند. این سبک تحت تأثیر جنبش روشنگری و علاقه به علم و فلسفه قرار داشت. معمارانی مانند آندره لویی و توماس جفرسون از پیشگامان این سبک بودند که با استفاده از عناصر کلاسیک، ساختمان‌هایی با جلوه‌ای ماندگار طراحی کردند.

ویژگی‌های طراحی نما نئوکلاسیک

1. تقارن: یکی از ویژگی‌های بارز طراحی نئوکلاسیک، تقارن است. نماهای نئوکلاسیک معمولاً به صورت متقارن طراحی می‌شوند که حس تعادل و هماهنگی را القا می‌کند.
2. عناصر کلاسیک: استفاده از ستون‌ها، سرستون‌ها، و قوس‌ها از ویژگی‌های اصلی این سبک است. ستون‌های دوریک، آیونیک و کورنتی معمولاً در طراحی نماها دیده می‌شوند.
3. جزییات تزئینی: در طراحی نماهای نئوکلاسیک، جزییات تزئینی مانند گچ‌بری‌ها، کتیبه‌ها و نقوش گیاهی بسیار رایج است. این جزییات به نما جلوه‌ای باشکوه می‌بخشند.
4. رنگ‌ها و مواد: استفاده از رنگ‌های ملایم و مواد طبیعی مانند سنگ مرمر، گرانیت و چوب از دیگر ویژگی‌های این سبک است. این مواد نه تنها زیبایی بلکه دوام و استحکام را نیز فراهم می‌کنند.
5. پنجره‌ها و درها: پنجره‌های بزرگ و منظم با قاب‌های تزئینی، معمولاً در طراحی نماهای نئوکلاسیک مشاهده می‌شود. درها نیز معمولاً با جزئیات زیبا و قفل‌های بزرگ طراحی می‌شوند.

عناصر کلیدی در طراحی نما نئوکلاسیک

1. ستون‌ها: ستون‌ها نه تنها به عنوان عناصر ساختاری عمل می‌کنند بلکه نمای ساختمان را نیز زیباتر می‌سازند. هر نوع ستونی با ویژگی‌های خاص خود، حس خاصی را منتقل می‌کند.
2. ستاوند: ستاوند مکان‌هایی از ساختمان می‌باشند که مانند ایوان در مقابل درب ورودی قرار دارند و با ستون‌ها و سقف بلند پوشیده شده‌اند. در واقع آن ها نوعی سایه بان هستند که فضای مناسبی را برای وقت گذراندن در محیط بیرون از خانه فراهم می کنند.
3. سنتوری: در قسمت جلویی ساختمان‌هایی که از نمای نئوکلاسیک استفاده می‌کنند، از یک سردر نسبتاً بزرگ و حالت مثلثی شکل استفاده می‌شود که به آن سنتوری می‌گویند. اطراف سنتوری با قرنیز مرزبندی می‌شود و در قسمت میانی آن نیز می‌شود از طرح‌های تزئینی مثل مجسمه‌های اساطیری یونان باستان استفاده کرد.
4. گنبدها: گنبدها معمولاً در ساختمان‌های عمومی و مذهبی نئوکلاسیک دیده می‌شوند. آن‌ها نماد عظمت و شکوه هستند.
5. پله‌ها: پله‌های عریض و بزرگ که به ورودی ساختمان منتهی می‌شوند، حس مهم بودن و اعتبار را منتقل می‌کنند.

متریال‌های مورد استفاده در طراحی نما نئوکلاسیک

در سبک نئوکلاسیک می‌توان از یک متریال یا چندین متریال به صورت ترکیبی استفاده کرد. طراحی نمای کلاسیک یا رومی بیشتر از متریال‌های سنگی با المان‌های پیچیده استفاده می‌شود تا بیانگر شکوه و عظمت در ساختمان باشد. و در عین حال در طراحی نمای مدرن، کانسپت اصلی ساختمان با پر و خالی کردن مکعب مستطیل به وجود می‌آید که می‌تواند به صورت تک یا چند متریال به کار رود. به همین دلیل، نمای نئوکلاسیک، تلفیقی از نمای مدرن و کلاسیک می‌باشد. از جمله متریال‌های به کار رفته در این سبک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. آجر
2. سنگ
3. چوب
4. بتن
5. شیشه
6. فولاد

عوامل مهم در هزینه‌ی اجرا و طراحی نما نئوکلاسیک

یکی از برتری‌های نمای نئوکلاسیک نسبت به نمای کلاسیک، برآورد هزینه‌ی اقتصادی‌تر و کمتر طراحی و اجرای نمای نئوکلاسیک می‌باشد. چرا که تنوع متریال به کار رفته در این سبک بیشتر است و استفاده از تزیینات و المان در طراحی نما به حداقل می‌رسد. برخی از عوامل تاثیرگذار در هزینه اجرا و طراحی نما نئوکلاسیک به صورت زیر می‌باشد.

1. متراژ نمای ساختمان
2. تعداد طبقات
3. نوع مصالح
4. جنس المان‌ها
5. نیروی کار
6. طراحی نمای نئوکلاسیک (پیچیده یا ساده)

تأثیرات فرهنگی نما نئوکلاسیک

سبک نئوکلاسیک نه تنها بر معماری بلکه بر هنرهای دیگر نیز تأثیرگذار بوده است. نقاشی‌ها، مجسمه‌سازی‌ها و حتی طراحی داخلی تحت تأثیر این سبک قرار گرفته‌اند. هنرمندان معروفی مانند ژاک-لوئی داوید در نقاشی‌های خود از عناصر نئوکلاسیک بهره برده‌اند.

نمونه‌هایی از ساختمان‌های نئوکلاسیک

1. پانتئون (پاریس): این ساختمان با گنبد بزرگ و ستون‌های عظیمش یکی از بهترین نمونه‌های معماری نئوکلاسیک است.
2. کاپیتول ایالات متحده: نمای این ساختمان با استفاده از عناصر کلاسیک و گنبد بزرگش، نمادی از دموکراسی و قدرت است.
3. موزه لوور (پاریس): این موزه با ترکیب عناصر نئوکلاسیک و مدرن، نمونه‌ای از چگونگی همزیستی دو سبک مختلف است.

 سخن آخر

طراحی نما به سبک نئوکلاسیک نمایانگر زیبایی، تعادل و شکوه است که نه تنها بر معماری بلکه بر فرهنگ عمومی تأثیر گذاشته است. با وجود چالش‌ها و انتقادات، این سبک همچنان الهام‌بخش بسیاری از معماران و طراحان است. استفاده از عناصر کلاسیک در طراحی نماها می‌تواند به ایجاد فضایی دلنشین و ماندگار کمک کند که همواره مورد توجه قرار گیرد. در نهایت، نئوکلاسیک نه تنها یک سبک معماری بلکه یک زبان جهانی برای بیان زیبایی‌شناسی است که همچنان در دنیای معاصر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

گردآورنده: سحر تاجمیرریاحی