پلان ساختمان یکی از اصلی ترین ابزارهای طراحی در معماری است که به صورت نقشه ای دوبعدی ,جزئیات فضاها و اجزای ساختمان را نشان میدهد.طراحی پلان معماری به معماران و سازندگان این امکان را میدهد که بیش از ساخت و ساز ,چیدمان و ارتباط فضاها را بررسی کنند .در این مقاله به بررسی اصول طراحی پلان ساختمان و انواع آن از جمله پلان مسکونی و همچنین نقشه ی معماری به ابعاد ۱۰ در ۲۰ میپردازیم:
پلان ساختمان یا نقشه ی ساختمان ,نمایی افقی از یک طبقه است که فضضاهای داخلی مانند اتاق ها , دیوارها , درها و پنجره ها را به تصویر میکشد.در فرایند طراحی پلان ساختمان,نکات متعددی از جمله تفکیک فضاها ,نورگیری مناسب و مسیرهای حرکتی بررسی میشود.
پلان معماری نقش مهمی در ایجاد هماهنگی میان زیبایی و عملکرد دارد.در طراحی نقشه ی ساختمان مدرن, علاوه بر جذابیت بصری ,عواملی همچون هزینه ی ساخت ,کاربری فضاها و انعطاف پذیری طراحی نیز در نظر گرفته میشود.
۱٫برای شروع لازم است موقعیت زمین را بدرستی بررسی نماییم
۲٫میزان ساخت هر پلاک در استان های مختلف متفاوت است بعنوان مثال طراحی نقشه در اصفهان بر مبنای ۶۰%+۱٫۲۰میباشد اما طراحی پلان در تهران بر اساس ۶۰%+۲متر میباشد.
۳٫مهمترین قسمت طراحی پلان بدست آوردن تعداد ماشین های مد نظر در پارکینگ و همچنین جانمایی صحیح راه پله و آسانسور است.
۴٫بررسی موقعیت زمین یعنی بدانیم گذرهاو خیابان ها در کدام ضلع پلاک قراردارند و بنابر این خیابان ها درب های ورود به ساختمان را مشخص میکنیم.همچنین این عامل برای درنظر گرفتن پنجره ها و تراس ها نیز تاثیرگذار میباشد.
۵٫تعداد طراحی پارکینگ به عوامل مختلفی همچون : تعداد طبقات , کد شهرسازی منطقه , عرض پلاک و استانداردها بستگی دارد.
۶٫عامل مهم و تاثیر گذار بعدی یعنی محل قرارگیری آسانسور و راه پله باید بنحوی باشد که در طبقات از نور طبیعی روز جلوگیری نکند .همچنین ارتفاع هر پله , عرض و طول آن میبایستی طبق استاندارد در نظر گرفته شود.
۷٫بهترین نقشه ی ساختمان زمانی بدست می آید که طراح هم مقررات و ضوابط طراحی را اعمال نماید هم فضایی امن و راحت برای کاربر در نظر بگیرد.
۸٫پس از طراحی نقشه طبقه ی همکف با توجه به موارد فوق لازم است طراحی طبقات بالاتر بنا بر خواسته ی افراد ساکن صورت پذیرد.همانطور که میدانیم هر منزل مسکونی شامل یکسری فضاهای اصلی همچون اتاق خوابها , سرویس بهداشتی و آشپزخانه و یکسری از فضاهای فرعی همچون لاندری , پنتری , اتاق خواب مستر , اتاق کار یا اتاق کودک میباشد که البته متراژ واحد در طراحی این فضاهای سری دوم بسیار تاثیر گذار میباشد.
۹٫در زیر طراحی تیپ طبقات یک واحد مسکونی با ابعاد ۱۰در ۲۰ متررا میبینیم.
این پلاک بر اساس ۷۰% در نظر گرفته شده.
طبقه ی همکف آن شامل ۵پارکینگ+۵انباری +لابی و فضضای سرویس و تی شور میباشد.
تیپ طبقات بر اساس قرارگیری ۳ اتاق خواب در شمال نقشه , آشپزخانه در میان خانه و سالن و تراس در جنوب نقشه میباشد.
بهترین نقشه ی معماری در زمین به ابعاد ۱۰*۲۰ قابلیت اجرا دارد که طرح زیر میتواند بعنوان یک گزینه در نظر گرفته شود.