طراحی داخلی به سبک گوتیک یکی از سبکهای مذهبی قرون وسطی است که میان دو دورهی رمانسک و رنسانس واقع شده است و از نیمه دوم سده دوازدهم تا نیمه قرن شانزدهم میلادی دوام داشته است. دورهی گوتیک در فرهنگ جهان، دورهی حاکمیت مذهب و کلیسا بر جوامع شناخته میشود. در این دوره، تمام روابط به صورت عمودی بوده و تمام ابعاد و جنبههای زندگی در جهت خدا و برای خدا تعریف میشده است. این الگو در معماری خود را به صورت فلشهای رو به بالا نشان داده است. دورهی گوتیک با ظهور اومانیسم پایان یافت و عدهای عصر رنسانس را دشمن گوتیک میدانند.
هنر گوتیک بر پایهی وحشت و تاریکی بنا شده و فضایی از ترس و دلهره را ایجاد میکند. این سبک علاوه بر فضاهای تاریخی و قدیمی، با حرکاتهای پیچیده، ظریف و زیبا مناسب فضاهای جدید معماری شود. قوسها و طاقهای نوک تیز، ارتفاع زیاد بنا و فضاهای بزرگ داخلی با نورگیرهای پوشیده از شیشه رنگی از بارزتزین ویژگیهای این سبک میباشند. هرکس داخل یکی از بناهای گوتیک بایستد، ناخودآگاه تصور میکند به سمت بالا کشیده میشود و این امر، تداعیگر نزدیک شدن به بهشت میباشد. نمونهی شاخص در این سبک، کلیسای نوتردام است. معماری گوتیک، سبکی باوقار و خاص است و مخاطب آن غالبا افراد قدرتمند میباشند. در ادامه به بررسی ویژگیهای طراحی، دیوار، مبلمان و لوازم جانبی، پارچه، رنگ و نورپردازی در سبک گوتیک میپردازیم.
سبک گوتیک یک سبک معماری قدیمی در اروپا است که در کلیساهای قرون وسطی رواج داشته است. به همین دلیل به این سبک، سبک کلیسایی نیز میگویند. این سبک، به دلیل داشتن طرحهای ظریف و پیچیده، تجلیگر قدرت و شکوه و زیبایی به شمار میآید. یکی از مهمترین المانها در طراحی داخلی به سبک گوتیک، ستونهای قوسدار میباشد. این ستونها دارای طرح و رنگ خاص است که باعث ایجاد نوکهای تیز شده و همدیگر را پوشش میدهند. اجسام و قابهای در و پنجره در این سبک، دارای قوسهای نوک تیز میباشند.
یکی دیگر از ویژگیهای مهم سبک گوتیک، خطوط عمودی مانند دیوارهای بلند به همراه پنجرههای بلند و کشیده میباشد. همچنین از انواع گیاهان سبز برای پوشش دیوارها استفاده میشود. در طراحی فضاهای داخلی این سبک، نور جایگاه کمی دارد و اغلب فضاها، تاریک میباشند. در کل برای پیاده سازی این سبک در طراحی داخلی، نیاز به فضای بزرگ و باز است، چرا که به دلیل ترکیب رنگهای موجود و جزییات طراحی، موجب گرفتگی و دلگیر شدن فضاهای کوچک میشود.
دیوارها در این سبک به صورت کشیده و همراه با قوسهای جناغی و خطهای عمودی طراحی میشوند. یکی از عناصر طراحی در سبک گوتیک، استفاده از کاغذ دیواری در رنگهای غنی و تیره مانند قرمز تیره و خاکستری ذغالی میباشد. برای جلوگیری از تیرگی بیش از حد فضا، میتوان از یک عنصر مدرن و سفید یا کرم برای متعادل سازی استفاده کرد.
مبلمان در سبک گوتیک، از جنس چوب به خصوص چوب محکم بلوط همراه با طرح و نقوش زمان قدیم است تا بیشترین اثرگذاری را بر فضا داخلی داشته باشد. فرم آن میتواند ساده یا پیچیده همراه با تراشکاریهای چوبی باشد. همچنین نوع پایهها، چرخان و طرحهای قوسدار با تراشکاریهای زیبا از جمله گزینههای مناسب است. در این سبک از انواع شمع، صلیب، تکههای آهن فرفورژه، انواع مجسمه و ملیلههای قرون وسطایی به عنوان لوازم جانبی استفاده میشود.
جنس پارچه استفاده شده در این سبک، معمولا ابریشم، ساتن یا مخمل ضخیم با رنگهای جذاب و جسورانه است. پارچه مورد استفاده برای پردهها و مبلمان معمولا از مخمل و ملافه و روتختی از ساتن و ابریشم است. برای ایجاد کنتراست رنگی بیشتر، از رنگهای سفید، قرمز، زرشکی، بنفش و مشکی برای پارچهی کوسنها استفاده میشود.
طراحی داخلی به سبک گوتیک همیشه با رنگهای تیره برای دیوارها، سقف و کف مشخص میشود. در این سبک، رنگهای سایهدار تیره بسیار کاربرد دارد. همچنین میتوان از رنگهای قهوهای، آبی تیره، سبز تیره، سیاه و سفید، طلایی، بنفش، یاقوتی، شرابی و زرشکی نیز استفاده کرد.
در معماری گوتیک برخلاف سایر سبکها، نور جایگاه کم رنگ و ضعیفی دارد و اغلب فضاها به صورت تاریک و مات طراحی میشوند. نورپردازی مصنوعی به وسیلهی شمع یا لوسترهایی از جنس آهن فرفورژه، چدن، شمع مصنوعی و یا شمعدان است.
معماری گوتیک، سبکی تاریخی و پرطرفدار در اروپا به شمار میآید و خصوصیات و ویژگیهای خاص خود را دارا میباشد. طراحی فضاهای بزرگ با ستون و نقشهای پیچیده، مبلمان و لوازم منحصر به فرد با طرح و نقوش سبک گوتیک و پالت رنگی تیره و جذاب از خصوصیات بارز این سبک است که نظر مخاطب خاص خود را به خود جلب میکند.
گردآورنده: سحر تاجمیرریاحی