یکی از سادهترین و ارزانترین سبکهای طراحی داخلی، سبک صنعتی است که امروزه برای بسیاری از فضاها از جمله طراحی داخلی کافه و رستوران به کار میرود. سبک صنعتی در زمان انقلاب صنعتی دوم در قرن بیستم به وجود آمد. در آن زمان با تعطیل شدن کارخانه های اروپایی و متروکه شدن بسیاری از ساختمانها و همچنین افزایش جمعیت ، نیاز به فضای سکونت بیشتر شد. تعدادی از هنرمندان و طراحان برای پرداخت اجارههای کمتر، به سراغ فضاهایی مانند کارخانهها و سولههای قدیمی رفتند و با تغییر کاربری آنها، از این فضاها بهره گرفتند.
این سرآغازی برای ورود سبک صنعتی به حوزهی طراحی داخلی شد. این سبک تا مدتی به عنوان بخشی از زندگی روزمزه کاری به شمار میآمد ولی با گذر زمان، به دلیل عدم وجود تظاهر، جذابیت بصری ناشی از وجود سطوح کاربردی، معماری بدون روکش و استفاده از اشیای یافته شده و باز مصرف شده مورد توجه قرار گرفت. سبک صنعتی ناگهان تبدیل به گرایشی پرطرفدار شد و تا به امروز هیچ نشانی از کاهش مقبولیت آن دیده نمیشود و همواره از سبکهای پرطرفدار و مشهور به شمار میآید.
سبک صنعتی با کاهش دادن همه چیز تا اصل و اساس خود، هماهنگی زیبایی کاربردی و فرم خالص را به نمایش میگذارد. این سبک حالتی بیتظاهر و سادهای دارد و طرفدار راحتی و کاربردی بودن فضا و سودمندی عناصر فضایی است. این سبک به استفاده از فضاهای باز جهت محل زندگی تاکید دارد و طرفدار حداقل کردن تزیینات و لوازم در محل مورد نظر میباشد. همچنین در این سبک میتوان با استفاده از مصالح ساده، تا حد امکان هزینههای اجرا را کاهش داد. در ادامه به بررسی ویژگیها، طراحی پلان و فضا، مصالح، مبلمان، رنگ و نور در سبک صنعتی میپردازیم.
سبک صنعتی ریشه در ساختمانهای بزرگ و غار مانند مانند انبارها، سولهها و کارخانهها دارد، پس طبیعی است که یک نقشه کف باز و آزاد بخش مهمی از این سبک باشد. در این سبک، یک سقف بلند اتاقهای بزرگ را به هم متصل میکند. همچنین اتاقهایی برای چندمنظور مانند آشپزخانه، اتاق نشیمن و اتاق غذا خوری طراحی میشود. قرار دادن هوشمندانه اثاثیه باعث تقسیم فضایی صحیح میشود. مانند قرار دادن یک میز و لامپهای آویزان دوقلو که میتواند یک آشپزخانه را از نظر بصری از فضای پشتش جدا کند.
همچنین با ایجاد هماهنگی و تکرار بصری در همهی فضاها، میتوان مانع از ایجاد شکست بصری در فضا شد. از نظر معماری، یک اتاق صنعتی هیچ چیزی برای تصور کردن باقی نمیگذارد. معمولا در چنین اتاقی زیرساختها کاملا نمایان هستند و حتی مجراهای داخلی نیز دیده میشوند. دیوارهای ناتمام، پنجرههای خالی و تیرهای بیرونی، اسکلت ساختمانی که فضای مورد نظر را ساخته را نشان میدهد.
در سبک صنعتی، سطوح در حالت اولیه خود رها میشوند و بخشهایی از عناصر ساختاری ساختمان مانند تیرها و ستونها و یا لولهها پیدا میباشند. از هر چیزی که بتوان کوبید، خم کرد و یا جوش داد مانند مجراهای ساختمان، پلکان، کانتر آشپزخانه و دیوارهای بین اتاقها در این سبک استفاده میشود. دیوارهای بتنی و چوبی بدون پرداخت و به شکل کار نشده گذاشته میشوند. برای کف از کفپوشهای سیمانی چه به صورت صاف و چه پرداخت شده، استفاده میشود.
این کفپوشها بهتر از هر جنس دیگری شیکی سبک صنعتی را منتقل میکند. همچنین چوب، اپوکسی، کاشیهای ساده و یا حتی کفپوش لاستیکی هم میتوانند موارد مناسبی باشند. به طور کلی هرگونه کفپوشی که در یک کارگاه میتوان استفاده کرد، برای طراحی فضا به سبک صنعتی مناسب است.
همچنین اگر یک ماده باشد که در سبک صنعتی همیشه حضور دارد، فلز است. استفاده از فلزهای سرد (نه برنج و طلا) با روکش مات یا کمی پتینه کاری شده، در این سبک متداول است. حلبی، فولاد، آهن و آلومینیوم حس سرد، تمیز و کاربردی ایجاد میکنند و بدون اینکه بیش از حد مجلل به نظر برسند، شیک هستند. در کنار همه فلزها از مواد دیگر مانند چوب و سنگ نیز استفاده میشود تا حس زندگی در یک کارخانه به وجود نیاید.
بلوکهای سیمانی یا دیوارهای آجری هرگز با رنگ پوشیده نمیشوند و یا لولهها و مجراها زیر سقف کاذب پنهان نمیشوند. اگر پوشش فصای خصوصی مهم باشد، پنجرهها را میتوان با روکش مات پوشاند. زدن پرده به دلیل کاهش جذابیت فضا در این سبک مرسوم نیست.
مبلمان و اثاثیه در سبک صنعتی کم است و از مصارف بی مصرف خبری نیست. در این اثاثیه خطوط قوی و مشخص دیده میشود و نشانی از زرق و برق در آن وجود ندارد. انتخاب مبلمان برای این سبک به منزلهی حذف اثاثیه راحت و نرم نیست، بلکه هر نوع مبلمانی که انتخاب میشود، باید ساده و بدون تزیینات اضافه باشد. در این سبک باید از اثاثیه مستحکم با بافت طبیعی و رنگهای خنثی استفاده شود. همچنین میتوان وسایل جدید را با وسایل قدیمی ترکیب کرد. در این سبک از برخی قطعات صنعتی که قابل استفاده نیستند در چیدمان داخلی به کار میروند. برای مثال از یک موتور ماشین به عنوان پایه یک میز استفاده میگردد.
یکی از نکات اصلی در این سبک، استفاده دوباره و جدید است. سبک صنعتی مرز میان زباله و گنج را محو کرده و زیبایی نهفته در اشیای روزمره و دورریز را آشکار میکند. به طور مثال، جعبههای چوبی تبدیل به میز میشوند، کمدهای فلزی قدیمی برای انبار کردن مورد استفاده قرار میگیرند و نردبانهای کهنه نقش قفسه را پیدا میکنند. همچنین انواع اشیای خاص با فرمهای جالب و خطوط قوی، از میزهای ماشین تحریر گرفته تا پیچ و مهرههای بزرگ برای چیدمان فضای داخلی استفاده میشوند.
از انواع تابلوهای قدیمی، آثار انتزاعی و مجسمههای تلفیقی به صورت هوشمندانه و در جهت ایجاد جذابیت و خلاقیت در فضا استفاده میشود. اشیای پیدا شده مانند چرخهای گاری و یا دستگیرههای بزرگ شیر آب را میتوان به دیوارها آویخت و یا روی قفسهها گذاشت و تصویر گرافیکی قدرتمندی ایجاد کرد. همچنین استفاده از عکسهای سیاه و سفید با حاشیههای عریض و قابهای بسیار ساده نیز در این سبک متداول است. استفاده از فرشهای قدیمی و گلیمها میتوانند کمی نرمی و صمیمیت به فضا بخشیده و احساس سردی حاکم بر فضا را از بین ببرند.
در سبک صنعتی از پالت رنگی خنثی و روشن و یا رنگهایی که به شکل طبیعی در اشیا وجود دارد، برای رنگ سقف و دیوارها استفاده میشود. رنگ شاخص در این سبک، رنگ خاکستری است که باعث ایجاد فضای بسیار سردی میشود و با اشیا کاربردی و چند منظوره کامل میگردد. بهتر است در درجهی استفاده از رنگ خاکستری تنوع ایجاد کرد. در برخی جاها روشنتر، برخی تیرهتر و برخی در میانههای طیف به کار رود. به این ترتیب فضای مورد نظر از حالت تک بعدی خارج میشود.
همچنین یکی از آسانترین روشهای درآوردن سبک صنعتی در فضا، استفاده از ترکیب رنگی سیاه، خاکستری و سفید با کنار چوب طبیعی (هرچه پوسیده تر، بهتر) میباشد. استفاده از رنگ سیاه در دکوراسیون سبک صنعتی، ظاهری صنعتیتر به فضا میبخشد. برای مثال میتوان سطح بیرونی وان قدیمی، چهارچوبها، رادیاتورها، قابهای عکس و یا هر چیز دیگری را سیاه کرد.
با وجود اینکه طیف رنگی در این سبک بستهتر از دیگر سبکها است اما همچنان در پالت رنگی این سبک جای حرکت وجود دارد. فقط باید در میزان استفاده از رنگها، تعادل را رعایت نمود. برای مثال میتوان از پس زمینهای خنثی با ته رنگ سرد استفاده کرد و سپس کمی رنگ لیمویی، نارنجی، ارغوانی و یا یک رنگ اشباع دیگر را به آن اضافه نمود. همچنین به دلیل تاکید و توجه ویژه به مصالحی همچون سیمان و فلزهای بافتدار و شاید کمی زنگزده، سبک صنعتی معمولا خودش دارای بافتی است که رنگهای یکدست را میشکند.
در قدم اول برای تامین نور در سبک صنعتی، هیچ چیز جای نور طبیعی را نمیگیرد. طراحی پنجرههای فولادی با شیشههای بزرگ جزو اساسیترین ویژگیهای این سبک میباشد. برای افزایش نورپردازی میتوان از آباژور با پایه بلند یا آویزهای فلزی استفاده کرد. سیم و اتصالات مربوط به تاسیسات و چراغها پوشانده نمیشوند و نمایان هستند. از انواع چراغ های آویز، لامپ های ادیسونی، لامپ های بدون حباب و تزئین در این سبک زیاد استفاده میشود. در لوسترها و آباژورها نیز طرحهای فلزی و صنعتی و اداری پرکاربرد هستند. لوسترهای این سبک معمولا تزئینات ندارند و فرمهای مدرن و مینیمال برای این سبک مناسب میباشند.
سبک صنعتی یک سبک محبوب و منحصر به فرد تلفیقی است که با ترکیب عناصر قدیمی با سبک مدرن، فضایی خاص و زیبا را ایجاد میکند. در این سبک مصالح ساختمانی بدون هیچ پوششی در فضای داخلی استفاده میشود و در معرض نمایش قرار میگیرند. همچنین تجهیزات سرمایشی و گرمایشی، کابل های برق، لوله های تاسیسات و … کاملا قابل مشاهده بوده و هیچ پوششی برای تاسیسات در سبک صنعتی در نظر گرفته نشده است. از دیگر خصوصیات این سبک سقفهای بلند، تیرهای چوبی قدیمی و وسایل فلزی آویزان و مبلمانهای کاربردی کم ارتفاع می باشد. آپارتمان هایی با سقف مرتفع، فضای داخلی کافه و رستوران، فضاهای اداری و تجاری و آپارتمان های مدرن، مناسب ترین گزینه برای اجرای این سبک می باشند.
گردآورنده: سحرتاجمیرریاحی