ضوابط طراحی نما در تهران
نمای ساختمان‌ها اولین بخش قابل دیده شدن در ساختمان‌ها هستند. به همین دلیل شهرداری‌ها قوانینی برای طراحی و اجرای نمای ساختمان‌ها وضع کرده‌اند تا زیبایی و انسجام بافت شهری حفظ شود. هنگام انتخاب نمای ساختمان صاحبان آنها آزادی انتخاب دارند و نما بر اساس سلیقه و نیاز آنها طراحی و اجرا می‌شود. با این حال این آزادی، کامل نیست. به این صورت که برای هماهنگی و زیبایی بافت شهری باید نمای ساختمان‌ها با یکدیگر هماهنگی داشته باشد. البته در مواردی شهرداری اجازه استفاده از نمای متفاوت از ساختمان‌های اطراف را می‌دهد. اگر به هماهنگی نما با بافت اطراف توجه نکنید ممکن است شهرداری مجوز پایان کار را صادر نکند، در این صورت نمی‌توانید برای ساختمان خود سند بگیرید. در ادامه این مسئله را به طور کلی برای شما باز خواهیم کرد.
موارد تاثیر گذار در ضوابط طراحی نما تهران
همان طور که گفتیم هدف از ضوابط طراحی نما در تهران و سایر شهرهای ایران، حفظ انسجام و زیبایی بافت شهری است. به همین دلیل جزئیات پروژه‌ها با دقت مورد توجه قرار می‌گیرند تا همه چیز طبق ضوابط باشد.
- مصالح: مصالح ساختمانی به کار رفته در نمای هر ساختمانی مهم ترین بخش آن نما هستند. تمامی اجزای نمای ساختمان با هر شکل، رنگ، اندازه، جنس و… که دارند جزو مصالح نما محسوب می‌شوند
- المان‌ها: المان به معنی عناصر و اجزای تشکیل دهنده مجموعه‌ها است. عناصری که در ساخت نما مورد استفاده قرار می‌گیرند نیز مانند مصالح ساختمانی اهمیت بالایی دارند. در واقع نما بیشتر از طریق مصالح به کار گرفته شده و المان‌های موجود در آن دیده می‌شود. تمامی بخش‌های تاسیساتی و حتی تابلوهایی که روی نمای ساختمان نصب می‌شوند جزو المان ها به حساب می‌آیند
- پیش آمدگی‌ها و باز شو ها: این موارد نیز مانند دو مورد قبل از اهمیت بالایی برخوردار هستند. چرا که وجود برآمدگی یا فرو رفتگی و بخش‌هایی که باز یا بسته می‌شوند در نماهای ساختمان‌ها به شدت دیده می‌شوند. در واقع منظور از پیش آمدگی ها و باز شو ها، قسمت‌هایی از نمای ساختمان‌ها است که برای ورود و خروج هوا و نور در نما قرار می‌گیرند
- پشت بام: سقف آخرین طبقه هر ساختمانی، پشت بام خوانده می‌شود. در ترسیم نقشه‌های ساختمان‌ها یک نمای نقشه، نما از پشت بام است که به عنوان نمای پنجم ساختمان‌ها شناخته می‌شود
- خط آسمان: زمانی که یک عابر در عبور از کنار ساختمان به نمای آن می‌نگرد، متوجه می‌شود که در قسمتی نمای ساختمان یا به پایان می‌رسد یا دیگر قابل رویت نیست. به آن قسمت از نمای ساختمان‌ها، خط آسمان گفته می‌شود. در طراحی نمای ساختمان‌ها، خط آسمان نکته قابل توجه و مهمی است
- توصیه‌های عمومی: بررسی از نظر متناسب بودن نما برای ساختمان از جهت‌های مختلف، متناسب بودن نورپردازی و… مسائل مهمی در طراحی نمای ساختمان‌ها هستند که حتما باید مورد توجه باشند
انواع ضوابط طراحی نما
ضوابط طراحی نما برای حفظ انسجام بافت شهری وضع شده‌اند و شهرداری‌ها برای اجرا شدن آنها تلاش می‌کنند. به طور کلی سه نوع ضابطه در طراحی نماها داریم که بر اساس میزان جدیت اجرا طبقه بندی شده‌اند.
- ضوابط توصیه‌ای: این ضوابط همان طور که از نام آنها نیز مشخص است جنبه توصیه‌ای دارند. به این صورت که اجرای این دسته از قوانین الزامی نیست و اگر آنها را اجرا نکنید مانعی به وجود نمی‌آید. اگر این ضوابط را اجرا کنید نیز از آنها سود خواهید برد
- ضوابط ایجابی: چگونگی این ضوابط نیز از نام آنها مشخص است. این ضوابط ایجابی هستند به این معنی که اجرای آنها کاملا الزامی است و شما باید آنها را برای پروژه‌های خود انجام دهید
- ضوابط سلبی: این ضوابط نیز منع شده‌اند. همان طور که از نام آنها نیز معلوم است این ضوابط نباید اجرا شوند و اجازه انجام آنها از صاحب پروژه سلب شده است
تا قبل از وضع شدن این ضوابط معمولا در تهران از نماهای سنگی استفاده می‌کردند و روی این نماها نیز نورپردازی اضافه می‌شد. با گذشت زمان و وضع ضوابط، متوجه شدند این کار باعث می‌شود عابران نتوانند به خوبی نمای ساختمان‌ها را مشاهده کنند و کم کم نما کاری به سمت و سوی دیگری کشیده شد.
پیامد‌های رعایت نکردن ضوابط طراحی نما
گفتیم که ضوابط طراحی نما برای حفظ انسجام و زیبایی بافت شهری است. به همین دلیل در صورت نا هماهنگ بودن نمای یک ساختمان با ساختمان‌های اطراف انسجام بافت شهری را از بین می‌رود. شهرداری که با مسائل این چنینی سر و کار دارد در صورتی که نا هماهنگی در نمای ساختمان شما با محیط اطراف آن ببیند، مجوز پایان کار را برای ساختمان شما صادر نمی کند. با نبود پایان کار نمی‌توانید برای ساختمان خود سند تهیه کنید و مسلما خرید و فروش آن مشکلاتی خواهد داشت. شهرداری هر منطقه از تهران ضوابط مخصوص خود را برای انسجام بافت شهری دارد و شما باید هنگام طراحی نما به قوانین شهرداری منطقه ساختمان خود توجه کنید.
سخن آخر
برای حفظ انسجام و زیبایی بافت شهری، شهرداری هر منطقه از تهران ضوابط خاصی وضع کرده است. علاوه بر آن باید در تمامی بخش‌های نمای ساختمان به نمای ساختمان‌های کناری نیز دقت کنید. هم از این نظر که نمای دو ساختمان با یکدیگر متناسب باشند و هم از این نظر که با نمای ساختمان خود به نمای ساختمان کناری آسیب یا ضرری وارد نکنید. ضوابط شهرداری در سه دسته ایجابی، توصیه‌ای و سلبی قرار می‌گیرند که با توجه به نام آنها باید در طراحی خود آنها را به کار ببرید. رعایت نکردن ضوابط شهرداری‌ها باعث می‌شود آنها مجوز پایان کار را برای ساختمان شما صادر نکنند و نتوانید برای ساختمان‌تان سند بگیرید.
