آشنایی با معماری مدرن (بخش دوم)
در مقاله ی قبلی به توضیح معماری مدرن و تاریخچه ی آن و تفاوت بین دو واژه مدرنیته و مدرنیسم پرداختیم.
در این مقاله به زیرمجموعه ی معماری دوران های بعدی بصورت اختصار میپردازیم.
رنسانس
رنسانس به معنای زندگی دوباره و تجدید حیات اصول و نمادهای روم باستان است.از نظر اندیشمندان رنسانس,عصر طلایی روم تمام شده و جای آن را دوران تاریک قرون وسطا گرفته و حال زمان روشنایی مجدد و تجدید حیات مجدد پدید آمده است.آنها دوران کلاسیک یونان و روم باستان را دوره منطق گرایی , خردورزی ,علم و زیبایی میدانستند و رجعت به آن دوره برای گریز از دوران تاریک قرون وسطا را برای خود و هم عصران خود لازم و ضروری میدیدند.
خصوصیات اصلی عصر رنسانس را میتوان در انسان گرایی , واقع گرایی و خرد گرایی خلاصه کرد.
رنسانس آغاز انسان گرایی و اعتقاد به انسان و توانایی های او است.
اولین ساختمان های مدرن
پل رودخانه سورن در انگلستان یکی از اولین نمونه پل هایی است است که با مصالح مدرن , یعنی تیر چدنی احداث شد.
اسکلت فلزی به عنوان سازه ساختمان برای اولین بار در یک کارخانه ی ریسندگی در شرازبری در انگلستان مورداستفاده قرارگرفت
بنای مهم برج ایفل که توسط گوستاوایفل , مهندس راه و ساختمان ,طراحی و اجرا شد.این برج تمام فولادی با ۳۳۰ متر ارتفاع ,بلندترین ساختمان ساخته شده آن دوره مخسوب میشد.
ساختمان تالار ماشین در فرانسه نیز در نوع خود بینظیر بود.مصالح بکار رفته در این ساختمان تماما مصالح جدید یعنی شیشه و فولاد بود.
معماری مدرن متعالی
معماری مدرن متعالی و یا به عبارتی اوج معماری مدرن در بین دو جنگ جهانی اول و دوم در اروپا و آمریکا مطرح بود.
در دوره ی معماری مدرن اولیه ,کماکان سبک های تاریخ گرایی همچون نئوکلاسیک ,رمانتیک بعنوان سبک های مهم و رایج در غرب حائز اهمیت بودند.
در پایان جنگ جهانی اول و نیاز شدید به ترمیم خرابی های جنگ و تولید انبوه ساختمان ,گرایش به سمت معماری مدرن افزایش یافت.لذا استفاده از تکنولوژی روز,مصالح مدرن ,پیش ساختگی , عملکرد گرایی و دوری از سبک های پر زرق و برق تاریخی مورد توجه قرار گرفت.در این دوره معماری مدرن به عنوان تنها سبک مهم در غرب مطرح شد و دامنه ی نفوذ آن بصورت یک سبک جهانی ,در اقصانقاط گیتی گسترش یافت .
یکی از موضوعات مهم و کلیدی در دوره مدرن متعالی مسئله ی صنعت , تولیدات صنعتی و تکنولوژی بود .تمامیه ی معماران صاحب نام در این دوره به نوعی با مسئله ی تکنولوژی درگیر بودند.
معماری ارگانیک
معماری ارگانیک ریشه در فلسفه ی رمانتیک دارد . رمانتیک ها همانند پیروان تفکر کلاسیک به ذهن انسان اعتقاد داشتند ولی رمانتیک ها به آن بخش از ذهن توجه داشتند که بیشتر در باره ی احساس و عواطف بود ,در صورتیکه برای فلاسفه کلاسیک مانند دکارت , عقل و منطق اهمیت داشت.
نکته حائز اهمیت اینکه اکثر فلاسفه ی رمانتیک شاعر بودند و به تجلیل از طبیعت , عواطف و تخیل میپرداختند.در حالیکه اکثر فلاسفه ی کلاسیک ریاضی دان بودند.
به طور کل معماری ارگانیک را میتوان در ۹ عبارت زیر تعریف کرد:
- طبیعت : فقط شامل محیط خارج مانند ابرها درختان و حیوانات نمیشد بلکه شامل داخل بنا و اجزا و مصالح آن میشد.
- ارگانیک : به معنای همگونی و تلفیق اجزا نسبت به کل و کل نسبت به اجزاست.
- شکل تابع عملکرد : عملکرد صرف صحیح نمیباشد بلکه تلفیق فرم و عملکرد و استفاده از ابداع و قدرت تفکر انسان در رابطه با عملکرد ضروری است.فرم و عملکرد یکی هستند.
- لطافت:تفکر و تخیل انسان باید مصالح و سازه سخت ساختمان را بصورت فرم های دلپذیر و انسانی شکل دهد.همانگونه که پوشش درخت و گل های بوته ها ,شاخه های آنهارا تکمیل میکند.مکانیک ساختمان باید در اختیار انسان باشد و نه بالعکس.
- سنت:تبعیت و نه تقلید از سنت اساس تفککر معماری ارگانیک است
- تزئینات:بخشی جداناپذیر از معماریست.رابطه ی تزئینات با معماری همانند گل ها به شاخه های بوته میباشد.
- روح:روح چیزی نیست که به ساختمان القا شود ,بلکه باید در درون آن وجود داشته باشد و از داخل به خارج گسترش یابد.
- بعد سوم :برخلاف اعتقاد عمومی ,بعد سوم عرض نیست ,بلکه ضخامت و عمق است.
- فضا :عنصری است که دائما باید در حال گسترش باشد .فضا یک شالوده ی پنهانی است که تمام ریتم های ساختمان باید از آن منبعث شوند و در آن جریان داشته باشند.
از شاهکار معماری و نظریه ارگانیک را میتوان در خانه آبشار در ایالت پنسیلوانیا در آمریکا دید.
مهندس سرکار خانم عاطفه بهشتی : ۰۹۱۳۲۱۱۲۷۶۷
